Możliwość swobodnego kontaktu z obrońcą
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z 2003-12-08, V KK 107/03
Opubl: Legalis
Sąd odwoławczy dokonał takich ustaleń właśnie w postępowaniu odwoławczym, gdyż zarzut ograniczenia oskarżonej nieskrępowanego kontaktu z obrońcą został podniesiony dopiero w środku odwoławczym. Dokonanie tych ustaleń miało istotne znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia w przedmiocie zarzutu naruszenia, w postępowaniu jurysdykcyjnym standardów prawa do obrony określonych w kodeksie postępowania karnego (art. 6 i art. 73 § 1); Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (art. 6 ust. 3 lit. b i c).
Dopiero po ich ustaleniu sąd odwoławczy mógł dokonać prawidłowej oceny zarzutu podniesionego w apelacji. Nie czyniąc zadość tym wymaganiom Sąd Okręgowy naruszył w sposób rażący prawo procesowe, a naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na treść jego orzeczenia.
Skład sądu:
H. GradzikM. Pietruszyński (spraw.)
J. Dołhy
Uzasadnienie:
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Pile z dnia 13 sierpnia 2002 r. Agnieszka P. została uznana za winną tego, że w okresie od 30 stycznia 1995 r. do 22 maja 2001 r., jako księgowa Działu Finansowo-Księgowego Rejonowego Urzędu Poczty w P., działając wspólnie i w porozumieniu z Jadwigą P. - kierownikiem Działu Finansowo-Księgowego tegoż Urzędu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, przerabiała, zmniejszając tym wartościowo zapisy kwotowe w otrzymywanych z urzędów pocztowych rejestrach obrotów bankowych i tak pomniejszone kwoty wpisywała do zbiorczych zestawień obrotów bankowych Rejonowego Urzędu Poczty w P., wpisywała do zbiorczych zestawień obrotów bankowych Rejonowego Urzędu Poczty w P. zmniejszone w stosunku do zawartych w rejestrach bankowych urzędów pocztowych i Rejonowego Urzędu Poczty w P. kwoty należności - fałszując tym te dokumenty, po czym uzyskane w ten sposób, księgowo, kwoty dekretowała lub polecała dekretować do księgowania na konto (...) " Różne wpłaty i wypłaty" Rejonowego Urzędu Poczty w P., a następnie sporządzała polecenia wypłaty z tego konta różnych kwot przez kasę Urzędu Pocztowego w T., dokonując ich wypłaty gotówkowej, przy czym zrealizowane dokumenty, polecenia wypłaty usunęły, niszcząc je, a nadto korzystając z komputerowego systemu "I." dokonała przelewów środków finansowych z konta (...) Rejonowego Urzędu Poczty w P. na osobisty rachunek bankowy, po czym usunęła, niszcząc polecenia tych przelewów oraz usunęła z komputerowej bazy danych zapisy z tym związane, w wyniku czego zagarnęła pieniądze w kwocie co najmniej 726.106, 44 zł, będące mieniem znacznej wartości, w tym co najmniej kwotę 573.731,49 zł na szkodę Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w W. oraz kwotę 188.473,95 zł na szkodę Rejonowego Urzędu Poczty w P., tj. popełnienia czynu określonego w art. 278 § 1 KK w zw. z art. 294 § 1 KK, art. 270 § 1 KK, art. 271 § 3 KK, art. 276 KK i art. 287 § 1 KK i art. 91 § 1 KK i skazana na karę 4 lat pozbawienia wolności, z orzeczeniem środka karnego zakazu zajmowania stanowisk związanych z odpowiedzialnością materialną i wykonywaniem zawodu księgowego na okres 4 lat.Od tego wyroku, w części dotyczącej uznania oskarżonej Agnieszki P. za winną zarzucanego jej czynu ponad kwotę zagarnięcia 70. 000 złotych, apelację wniósł jej obrońca adwokat Eryk K.
W środku odwoławczym zarzucił wyrokowi: błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia przez przyjęcie, że oskarżona popełniła przypisany jej czyn na szkodę Rejonowego Urzędu Poczty w P. w kwocie ponad 70.000 złotych pomimo, że zebrane dowody, wobec braku dokumentacji księgowej i niespójnej logicznie opinii biegłej z dziedziny rachunkowości, nie pozwalały poczynić takich ustaleń ponad wszelką wątpliwość, obrazę art. 6 KPK, polegającą na pozbawieniu oskarżonej obrony w procesie, przez wydawanie obrońcy zezwoleń na widzenie z oskarżoną w obecności funkcjonariusza służby więziennej (na dowód czego załączył wydane zezwolenie), co uniemożliwiło rzetelne przygotowanie do obrony.
W konkluzji wniósł o uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzucanego jej przestępstwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Drugi obrońca oskarżonej adwokat Piotr M. zaskarżył wyrok w całości i zarzucił mu: obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to: 1) art. 4, art. 5 § 2, art. 410 KPK, polegającą na jednostronnej ocenie dowodów oraz rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej, 2) art. 170 § 1 pkt 2 KPK wobec niesłusznego oddalenia wniosków dowodowych o przesłuchanie kolejnych świadków, o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z dziedziny rachunkowości oraz błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a mający na jego treść wpływ przez uznanie oskarżonej za winną popełnienia zarzucanego jej czynu, ponad kwotę, zagarnięcia, do której się przyznała, a polegający na odmówieniu wiarygodności jej pisemnym i ustnym wyjaśnieniom.
W konkluzji wniósł o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonej od zarzutu postawionego w akcie oskarżenia ponad kwotę, do której zagarnięcia się przyznała i wymierzenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszenie jej wykonania lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.
Sąd Okręgowy w Poznaniu, wyrokiem z dnia 3 grudnia 2002 r., sygn. akt IV Ka 1870/02 utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.
Kasację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonej P. adwokat Eryk K.
W kasacji zarzucił naruszenie przepisów postępowania karnego, a to art. 2 § 1 pkt 1 i § 2 KPK, art. 4 KPK, art. 5 § 1 KPK, 7 KPK, 410 KPK, ze skutkiem błędu w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że oskarżona dopuściła się przypisanego jej czynu ponad kwotę 70.000 zł, co nie miało uzasadnienia dowodowego oraz obrazę art. 6 KPK, art. 2, art. 5 i art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, art. 6 ust. 3 lit. b i c Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności polegającą na uznaniu, że ograniczenie oskarżonej P. w swobodnym komunikowaniu się z obrońcą, w toku postępowania sądowego, nie miało wpływu na treść orzeczenia.
W konkluzji wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Poznaniu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest częściowo zasadna.
Zarzut kasacyjny kwestionujący dokonaną przez sąd odwoławczy ocenę, możliwości wpływu, wskazanych w apelacji naruszeń prawa oskarżonej
Agnieszki P. do swobodnego kontaktowania się ze swoim obrońcą, na treść orzeczenia tego sądu, jest trafny.
Ocena ta, wobec niepoczynienia przez sąd odwoławczy ustaleń, mających podstawy dowodowe, w kwestii faktycznych warunków porozumiewania się oskarżonej, pozbawionej wolności z obrońcą, podczas jej pobytu w areszcie śledczym, była przedwczesna.
Zdaniem Sądu Najwyższego, sąd odwoławczy mógł dokonać takich ustaleń właśnie w postępowaniu odwoławczym, gdyż zarzut ograniczenia oskarżonej nieskrępowanego kontaktu z obrońcą został podniesiony dopiero w środku odwoławczym. Dokonanie tych ustaleń miało istotne znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia w przedmiocie zarzutu naruszenia, w postępowaniu jurysdykcyjnym standardów prawa do obrony określonych w kodeksie postępowania karnego (art. 6 i art. 73 § 1); Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (art. 6 ust. 3 lit. b i c).
Dopiero po ich ustaleniu sąd odwoławczy mógł dokonać prawidłowej oceny zarzutu podniesionego w apelacji. Nie czyniąc zadość tym wymaganiom Sąd Okręgowy naruszył w sposób rażący prawo procesowe, a naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na treść jego orzeczenia.
Z tego względu należało uchylić, w zaskarżonym zakresie, wyrok sądu odwoławczego i sprawę przekazać temu sądowi do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Rozpoznając ponownie sprawę sąd odwoławczy powinien zwrócić się do administracji Aresztu Śledczego w L. celem ustalenia: dat widzeń oskarżonej Agnieszki P. z obrońcą adwokatem Erykiem K., organu, który wydał zezwolenie na poszczególne widzenia oraz faktycznych warunków odbywania widzeń oskarżonej ze wskazanym obrońcą (z udziałem lub bez udziału funkcjonariusza służby więziennej). Po dokonaniu tych ustaleń, Sąd Okręgowy powinien rozważyć je również, w kontekście możliwości naruszenia standardów prawa do obrony, wyznaczonych treścią przepisu art. 6 ust. 3 lit. b i c Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284).
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz