Prowadzenie indywidualnej kancelarii adwokackiej nie może być utożsamiane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Prowadzenie indywidualnej kancelarii adwokackiej nie może być utożsamiane z prowadzeniem działalności gospodarczej (par. 41 i 43 oraz 30-40 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego - jednolity tekst: Dz.U. 1993 Nr 68 poz. 330 ze zm.).

• OSNAPiUS 1997 nr 13, poz. 241, MoP 1997 nr 9, str. 368, Legalis

Uzasadnienie

Wyrokiem z 1.4.1996 r. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Sz., zmienił - na skutek odwołania wnioskodawcy Andrzeja Z. - decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w S. wydaną w sprawie o objęcie ubezpieczeniem społecznym z tytułu prowadzenia indywidualnej kancelariiadwokackiej, w ten sposób, że "orzekł iż... Andrzej Z. nie podlega ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia indywidualnej kancelarii adwokackiej".

Wnioskodawca prowadzący indywidualną kancelarię adwokacką w S., zwrócił się do organu rentowego o uznanie, że od 15.3.1995 r. nie podlega ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia kancelarii adwokackiej, z tym dniem bowiem podjął pracę w charakterze wykładowcy w Uniwersytecie S.Decyzją z 11.1.1996 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w S. załatwił wniosek odmownie, przyjmując, że wnioskodawca podlega w dalszym ciągu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu działalności adwokackiej, a składka ubezpieczeniowa z tego tytułu pobierana jest na takich samych zasadach i w takiej samej wysokości, jak w przypadku pracowników.

Sąd Wojewódzki przyjął, że prowadzenie indywidualnej kancelarii adwokackiej nie podlega pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu, stanowiąc "quasi działalność gospodarczą, prowadzoną na własny rachunek...".

Sąd Apelacyjny w P., który rozpoznawał sprawę z powodu rewizji organu rentowego, zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie, nie podzielając poglądu Sądu I instancji, iż prowadzenie indywidualnej kancelarii adwokackiej jest quasi działalnością gospodarczą. Przeczą temu przepisy art. 24 ust. 1 i art. 37 ustawy z 26.5.1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 ze zm.). Przepisy te przyznają adwokatom, także wykonującym zawód indywidualnie, prawo do świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego na równi z pracownikami, a w związku z tym rozporządzenie Rady Ministrów z 29.1.1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz. U. z 1993 r. Nr 68, poz. 330 ze zm.) znajduje wprost zastosowanie do adwokatów prowadzących indywidualne kancelarie. Skoro kwestia wysokości i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą oraz adwokatów została uregulowana w odrębnych rozdziałach (5 i 6), brak podstaw do utożsamiania prowadzenia indywidualnej kancelarii adwokackiej z działalnością gospodarczą.

Powyższy wyrok zaskarżył kasacją wnioskodawca. Zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie art. 24 ust. 1 i art. 37 ustawy z 26.5.1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 ze zm.), przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 29.1.1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (tekst jedn. Dz. U. z 1993 r. Nr 68, poz. 330 ze zm.), art. 5 ustawy z 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702), art. 24 ust. 1 ustawy z 23.12.1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324) oraz art. 1 i art. 67 ust. 2 Konstytucji RP i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku oraz oddalenie rewizji organu rentowego z zasądzeniem od tego organu kosztów postępowania kasacyjnego.

Zdaniem skarżącego, adwokat prowadzący indywidualną kancelarię (także wspólnie z innym adwokatem) jest samodzielnym podmiotem gospodarczym, prowadzącym działalność gospodarczą, stąd też podlega ubezpieczeniu na podstawie ustawy z 18.12.1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 11 ust. 3 ustawy z 1.3.1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 43, poz. 189), od orzeczenia sądu II instancji oddalającego po dniu wejścia w życie tej ustawy (po 1.7.1996 r.) rewizję lub orzekającego co do istoty sprawy przysługuje kasacja, z wyłączeniem spraw, w których, według tej ustawy kasacja nie przysługuje. W rozpoznawanej sprawie więc, wobec daty i rodzaju wyroku Sądu II instancji, tak co do zasady, jak i dopuszczalności, złożenie kasacji było możliwe. Skoro w sprawie chodzi o ustalenie podlegania ubezpieczeniu społecznemu, kasacja po myśli art. 393 KPC jest przedmiotowo dopuszczalna.

Przechodząc do istoty sprawy należy zauważyć, że problematyka ubezpieczeń społecznych adwokatów była już przedmiotem wypowiedzi orzecznictwa Sądu Najwyższego, co trafnie podniósł Sąd Apelacyjny. W uchwale Skł. 7 Sędziów z 23.1.1992 r., II UZP 16/91 (OSNCP z. 5/1992, poz. 66) stwierdzono, że "adwokat, który wykonuje zawód indywidualnie, na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z 26.5.1982 r. - Prawo o adwokaturze (...) i ma uprawnienia emerytalne, podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z art. 24 w zw. z art. 37 tej ustawy". W uzasadnieniu uchwały wskazano, że w art. 24 i 37 ustawy - Prawo o adwokaturze oraz art. 2 i art. 60 ustawy z 14.12.1982 r. o z.e.p. zagwarantowano prawo adwokatów, także wykonujących zawód indywidualnie, do korzystania z pełnego zakresu świadczeń należnych pracownikowi, przy obciążeniu obowiązkiem świadczeń w ramach tego systemu w postaci składek. Objęcie adwokatów ubezpieczeniem pracowniczym było wyrazem ich szczególnego uprzywilejowania, a jakiekolwiek zmiany w tym zakresie wymagają interwencji ustawodawczej. W uzasadnieniu uchwały zawarto pogląd o podleganiu adwokatów nadal pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu.

Konsekwencją podzielenia tego poglądu była uchwała z 9.12.1994 r., II UZP 35/94 (OSNAPiUS Nr 9/1995, poz. 111), w myśl której "adwokat wykonujący zawód indywidualnie jest uprawniony do opłacania z tego tytułu składki na ubezpieczenie społeczne z 50% zniżką wynikającą z art. 18 ust. 2 ustawy z 9.5.1991 r. o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 46, poz. 201 ze zm.)".

W uzasadnieniu uchwały z 8.11.1995 r., II UZP 15/95 (OSNAPiUS Nr 11/1996, poz. 158) Sąd Najwyższy wskazał, że Prawo o adwokaturze przyznaje adwokatom, również wykonującym zawód indywidualnie (art. 37), prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na równi z pracownikami. Określenie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne oraz zasad ustalania podstawy ich wymiaru zostało pozostawione Radzie Ministrów (art. 24 ust. 4 Prawa o adwokaturze), która w rozporządzeniu z 29.1.1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne... rozróżniła pracowników w pkt 1 oraz adwokatów - w pkt 5. Określając w § 41-43 rozdziału 6 zasady ustalania wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne adwokatów, wskazała przepisy rozdziału regulującego składki na ubezpieczenie społeczne pracowników, które mają zastosowanie również do adwokatów.

W tych warunkach brak jest podstaw do "odpowiedniego" stosowania przepisów co do składek dotyczących innej grupy osób ubezpieczonych. W świetle obowiązujących przepisów, skoro do wnioskodawcy należy decyzja wyboru właściwego wymiaru czasu pracy na uczelni i wykonywania zawodu adwokata, "nie ma on możliwości wyboru przy opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne i ich wysokości".

Powyższe wywody - podzielane przez obecny skład sądzący - są wynikiem wykładni przepisów art. 24 i 37 ustawy z 26.5.1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 ze zm.), zawartych w Dziale II ustawy, zatytułowanym "zespoły adwokackie".

Stosownie do powyżej wskazanych przepisów, adwokaci - członkowie zespołów adwokackich oraz odpowiednio adwokaci wykonujący zawód indywidualnie lub wspólnie z innym adwokatem oraz ich rodziny, "mają na równi z pracownikami prawo do świadczeń...z tytułu powszechnego zaopatrzenia emerytalnego pracowników i ich rodzin", a składki na ubezpieczenie społeczne opłacają zespoły adwokackie lub sami adwokaci o ile wykonują zawód indywidualnie lub wspólnie z innym adwokatem (art. 24 ust. 3 i 37 ustawy - Prawo o adwokaturze).

Z powyższym wyraźnie korespondują art. 2 pkt 1 oraz art. 60 ustawy z 14.12.1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.), w myśl których świadczenia określone ustawą przysługują również adwokatom; "z uwzględnieniem zasad przewidzianych w przepisach działu III, rozdziału 3 ustawy". Adwokat Kraków

W wydanym z upoważnienia ustawy - Prawo o adwokaturze (art. 24 ust. 4 oraz w zw. z art. 37) rozporządzeniu Rady Ministrów z 29.1.1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (tekst jedn. Dz. U. z 1993 r. Nr 68, poz. 330 ze zm.) znajdującym w związku z tym zastosowanie również do adwokatów (§ 1 ust. 1 pkt 5) osobno uregulowano składki na ubezpieczenie społeczne adwokatów - także wykonujących zawód indywidualnie lub wspólnie z innym adwokatem (rozdział 6 § 41-43), a osobno składki na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą oraz osób z nimi współpracujących (rozdział 5 § 30-40), na co trafnie zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny. Nie jest więc możliwe - także w związku z tym - utożsamianie prowadzenia indywidualnej kancelariiadwokackiej z prowadzeniem działalności gospodarczej, czego konsekwencją jest, między innymi, obowiązek opłacania składki ubezpieczeniowej inaczej niż to przewidziano w ustawie z 18.12.1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250 ze zm.).

Wszystko to daje podstawę do stwierdzenia, że - wbrew twierdzeniom kasacji - nie doszło do naruszenia prawa materialnego przez Sąd Apelacyjny, stąd też na podstawie art. 393¹² KPC orzeczono jak w sentencji.

Skarga na przewlekłość, właściwość sądu

Art. 4 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania stanowi, że sądem właściwym do rozpoznania skargi jest sąd przełożony nad sądem, przed którym toczy się postępowanie z wyjątkiem postępowania egzekucyjnego lub innego wykonującego orzeczenie, gdy właściwy jest sąd okręgowy, w którego okręgu prowadzona jest egzekucja lub inne czynności. Postępowanie wywołane zażaleniem na zatrzymanie nie jest częścią postępowania wykonawczego, zatem właściwość dla skargi na przewlekłość tego postępowania określa się na podstawie art. 4 ust. 1, a nie ust. 4 ustawy. Czynność sądu polecająca doprowadzenie skazanego podjęta w trybie art. 79 § 1 zd. 2 KKW ma formę polecenia, a nie orzeczenia, bądź zarządzenia. Zatrzymując skarżącego i doprowadzając go do odbycia zastępczej kary pozbawienia wolności policja wykonywała nie orzeczenie sądowe, lecz polecenie sądu, a to ostatnie nie jest objęte zakresem art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku, w którym mowa jest o „innym postępowaniu dotyczącym wykonania orzeczenia sądowego”.

Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego

Strony

Wnoszący odwołanie: Freixenet, SA (przedstawiciele: adwokaci F. de Visscher, E. Cornu i D. Moreau)

Druga strona postępowania: Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory)

Żądania wnoszącego odwołanie

- tytułem żądania głównego: uchylenie wyroku Sądu z dnia 27 kwietnia 2010 r. oraz stwierdzenie nieważności decyzji Pierwszej Izby Odwoławczej OHIM z dnia 30 października 2007 r. i stwierdzenie, że zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego nr 32532 spełnia wymogi publikacji w świetle art. 40 rozporządzenia nr 40/94 [obecnie art. 39 rozporządzenia nr 207/2009];

- ewentualnie, uchylenie wyroku Sądu z dnia 27 kwietnia 2010 r.;

- w każdym przypadku obciążenie OHIM kosztami postępowania.

Zarzuty i główne argumenty

Wnosząca odwołanie powołuje się na trzy zarzuty w uzasadnieniu swojego odwołania.

W ramach zarzutu pierwszego powołuje się co do istoty na naruszenie prawa do obrony i prawa do rzetelnego procesu, art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, art. 73 (zdanie drugie) i art. 38 (ust. 3) rozporządzenia Rady nr 40/84 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego [1] [obecnie art. 75 (zdanie drugie) i art. 37 (ust. 3) rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego [2]].

Pierwsza część tego zarzutu dotyczy naruszenia zasady kontradyktoryjności. Według wnoszącej odwołanie, a wbrew temu, co orzekł Sąd w zaskarżonym wyroku, Izba Odwoławcza OHIM przeprowadziła w decyzji, która została zaskarżona przed Sądem, nową ocenę charakteru odróżniającego znaku towarowego wnoszącej odwołanie bez umożliwienia jej ustosunkowania się do tej nowej oceny. W tym względzie przedstawione przez Sąd uzasadnienie decyzji Pierwszej Izby Odwoławczej jest nietrafne i niewystarczające w odniesieniu do zasady rzetelności postępowania i poszanowania prawa do obrony. Zaskarżony wyrok narusza zdaniem wnoszącej odwołanie również zasadę prawa do obrony i rzetelności postępowania wskutek orzeczenia, że Urząd może powiadomić wnoszącą odwołanie o szeregu okoliczności faktycznych, wskazując jej, że zamierza oprzeć swoją odmowną decyzję na tych okolicznościach, a następnie po otrzymaniu pisemnych uwag wnoszącej odwołanie w przedmiocie tych okoliczności, postanowić o przynajmniej częściowym nieuwzględnieniu ich i o oparciu swojej decyzji na ocenie odmiennej pod względem faktycznym i koncepcyjnym bez umożliwienia wnoszącej odwołanie przedstawienia jakichkolwiek uwag.

W ramach drugiej części wnosząca odwołanie zarzuca zasadniczo naruszenie przez Sąd wymogu uzasadnienia, ponieważ w zaskarżonym wyr

Stwierdzenie braku podstaw do wznowienia postępowania a wyznaczenie kolejnego obrońcy z urzędu

Upoważniona przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w L. sędzia S. A. M. G., na podstawie art. 120 § 2 w zw. z art. 545 § 1 i art. 429 § 1, art. 530 § 3 orazart. 526 § 2 KPK, zarządzeniem z dnia 6 czerwca 2006 r. odmówiła przyjęcia zażalenia wniesionego przez oskarżycielkę prywatną Z. W. na zarządzenie Przewodniczącego II Wydziału Karnego tego Sądu z dnia 15 grudnia 2005 r. o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania w sprawie III K 50/04 Sądu Rejonowego w L. Wbrew ustawowym rygorom zażalenie to nie zostało, bowiem sporządzone i podpisane przez adwokata, natomiast wyznaczony adwokat z urzędu, po zapoznaniu się z aktami sprawy, w wydanej opinii stwierdził, iż nie widzi podstaw do sporządzenia zażalenia, a wnioskodawczyni - pomimo wezwania - nie uzupełniła braku formalnego.

Zarządzenie z dnia 6 czerwca 2006 r. zaskarżyła Z. W., wnosząc o uchylenie tej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w L. W uzasadnieniu podniosła w szczególności, że ustanowieni adwokaci nie uwzględnili wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. W rezultacie została niesłusznie pomówiona na łamach lokalnej gazety i nie jest w stanie dochodzić swoich praw.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zarówno w doktrynie jak i w praktyce sądowej prezentowane są zgodne poglądy, w myśl, których adwokat wyznaczony do wykonania określonej czynności procesowej nie musi jej wykonać, jeśli nie jest ona uzasadniona merytorycznie. A zatem w sytuacji, gdy ustanowiony w urzędu adwokatpoinformuje na piśmie sąd - stosownie do treści art. 84 § 3 KPK, że nie stwierdził podstaw do złożenia wniosku o wznowienie postępowania, kasacji albo innego środka odwoławczego, co do którego istnieje przymus adwokacki, brak jest podstaw do wyznaczenia innego adwokata z urzędu w celu sporządzenia i wniesienia takiego środka (zob.: A. Murzynowski, Ogólna charakterystyka nowego Kodeksu postępowania karnego, PiP 1997, Nr 8, s. 8; T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kraków 1998, s. 222; postanowienie SN z dnia 25 marca 1998 r., V KZ 12/98, OSNKW 1998, z. 3-4, poz. 19; postanowienie SN z dnia 1 lipca 1999 r., V KZ 33/99, OSNKW 1999, z. 9-10, poz. 56). Adwokat Kraków

W niniejszej sprawie, wbrew twierdzeniom wnioskodawczyni, procesowanie obejmujące kolejne czynności przedwznowieniowe było zgodne z obowiązującymi przepisami. Z. W. wyznaczono dwukrotnie adwokatów z urzędu, z których pierwszy nie znalazł żadnych podstaw do złożenia wniosku o wznowienie postępowania, natomiast drugi nie stwierdził przesłanek do wniesienia zażalenia. Wnioskodawczyni każdorazowo była wzywana do uzupełnienia braków formalnych, jednakże nie realizowała zaleceń Sądu Apelacyjnego. Dotyczy to również zażalenia na zarządzenie z dnia 15 grudnia 2005 r., które nie mogło być przyjęte w myśl przepisów powołanych w zaskarżonym zarządzeniu

apelacja karna

apelacja karna sąd Kraków